اینترنت اشیاء (IoT) به سازمان‌ها این قدرت را داده است تا رویکرد خود را برای انجام تجارت و کسب درآمد تغییر دهند. حتی صنایعی مانند صنعت خودروسازی نیز که توانسته است برای مدت بسیار طولانی و در شرایط مختلف جهانی دوام بیاورند، متوجه شده‌اند که زمان تغییر فرارسیده است. اکنون خودروسازان و تولیدکنندگان قطعات، به‌خوبی درک کرده‌اند که روش‌های قدیمی دیگر کارساز نیست و باید برای بقای خود در این بازار رقابتی، روش‌های کاربردی جایگزینی را در پیش بگیرند. این‌جاست که اکوسیستم خودروهای متصل، با فرصت‌های بی‌شماری که در اختیار بازیگران این صنعت قرار می‌دهد، پا به عرصه‌ی میدان می‌گذارد.
هدایت این تحول، با ایجاد تغییرات بنیادی در پروتکل‌های دسترسی به حجم عظیمی از داده‌های خودروها و اشیا، امکان‌پذیر خواهد شد. فناوری‌های به‌کاررفته در خودروهای متصل، باعث پایداری، افزایش رضایت مشتریان و همچنین بهبود کیفیت تجربه‌ی آن‌ها شده و مدل‌های کسب‌وکاری بازیگران این اکوسیستم را به‌سرعت تغییر می‌دهند. در این متن از وبلاگ همران، با اکوسیستم خودروهای متصل و بازیگرانی که نقش پررنگی در این اکوسیستم دارند، بیشتر آشنا می‌شوید. اگر شما هم به این موضوع علاقه‌مند هستید تا انتهای متن همراه ما باشید و نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
تعریف اکوسیستم خودروهای متصل
امروزه واژه‌ی اکوسیستم، به‌خوبی توانسته است خود را بین لغات و واژه‌های مدیریتی، تثبیت کند. به این دلیل می‌گوییم این عبارت توانسته است جای واقعی خود را پیدا کند که طبق تحقیقات مؤسسه‌ی BCG هندرسون، در حال حاضر، اصطلاح «اکوسیستم» 13 برابر بیشتر از یک دهه‌ی پیش در گزارشات سالانه به‌کار می‌رود. به نظر می‌رسد اکوسیستم‌های تجاری جدید زیادی در اطراف ما در حال شکل گرفتن هستند.
بسیاری از مدیران به‌دلیل ترس از دست دادن جایگاه کسب‌وکارشان، فکر می‌کنند باید سریعاً اکوسیستم خود را بنا کنند، یا اینکه حداقل بخشی از اکوسیستم‌های بزرگتر باشند. تا این مرحله، قدم بزرگی برداشته‌اند اما آن‌ها هنوز نتوانسته‌اند با دامنه‌ی وسیع مفاهیم، تعاریف نامشخص و فقدان توصیه‌های علمی، کنار بیایند و در حال دست‌وپنجه نرم کردن با این چالش‌ها هستند. پیشنهاد ما این است که ایجاد اکوسیستم کسب‌وکار یا پیوستن به آن را به‌عنوان راهی برای سازماندهی شدن به‌منظور تحقق یک ارزش پیشنهادی خاص در نظر بگیرید. پس با این تفکر می‌توان گفت، اکوسیستم خودروهای متصل، یک مدل حاکمیتی است که با سایر روش‌های سازماندهی ایجاد محصولات یا خدمات، مانند سازمان یکپارچه‌ی عمودی، زنجیره‌ی تأمین سلسله مراتبی یا مدل بازار باز، رقابت می‌کند.
درباره‌ی هر مفهومی، ابتدا باید به این سؤال پاسخ داد، که این مفهوم دقیقا چیست و با آمدنش ممکن است چه بخش‌هایی با تغییر مواجه شوند؟
ما از یک تعریف ساده استفاده می‌کنیم: اکوسیستم خودروهای متصل، گروهی پویا از بازیگران اقتصادی، خدماتی و عمدتاً مستقل است که محصولات یا سرویس‌هایی را ایجاد می‌کنند تا با همکاری هم راه‌حل منسجمی را تشکیل دهند. این تعریف نشان می‌دهد که هر اکوسیستم را می‌توان با یک ارزش پیشنهادی خاص (راه‌حل مورد نظر) و گروه بازیگران با نقش‌های متفاوت (تهیه‌کننده، تأمین‌‌کننده، ارکستر و مکمل) به‌وضوح تعریف کرد. البته ضعف این تعریف این است که برخی از مفاهیم پراکنده‌تر، اکوسیستم‌ها را که وابستگی صرف به توصیف دارند حذف کرده است.
چهار روند اصلی که اکوسیستم خودروهای متصل را به حرکت در آورده است
اکوسیستم خودروهای متصل، در نتیجه‌ی چهار روند اصلی خودرو در حال تغییر است:
- Connectivity: قابلیت اتصال
- Electrification: الکتریکی شدن
- Autonomous driving: رانندگی خودکار
- Shared mobility: موبیلیتی اشتراکی
خودروسازان به‌سرعت در حال معرفی نسل جدیدی از خودروهای متصل و الکتریکی هستند. برندهای خودروهای برقی مانند Polestar و Tesla امروزه در دسترس مصرف‌کنندگان هستند تا از راحتی خدمات دیجیتالی به‌روزی، مانند حملونقل بدون ایجاد آلودگی و… لذت ببرند. خودروهای خودران هنوز در مراحل اولیه‌ی توسعه‌ی خود هستند.
چندین فناوری مانند اتوماسیون‌ها، سیستم پیشرفته‌ی کمک راننده (ADAS)، کروز کنترل و…، رشد صنعت خودروسازی را پیش می‌برند. رانندگی بسیار خودمختار و کاملاً خودمختار (سطوح چهار و پنج) هنوز در مراحل اولیه‌ی بلوغ هستند. بازیگران پیشرو این حوزه، مانند Einride تاکید می‌کنند که پیشرفت سریع اتومبیل‌ها و کامیون‌های کاملاً خودران، با افزایش توانایی برای توسعه‌ی ارتباطات آن‌ها امکان‌پذیر می‌شود.
داده‌های ناوگان‌های خودرویی در سازمان‌های مختلف، مانند Volvo و Renault’s Mobilize، در حال حاضر به اکوسیستم خودروهای متصل کمک می‌کنند. داده‌های جمع‌آوری‌شده از ارائه‌دهندگان حملونقل مشترک، تضمین می‌کند که ناوگان آن‌ها به‌طور کارآمد و تا زمانی که ممکن است کار می‌کنند و مزایای پایداری را ارائه می‌کنند. این ناوگان همچنین اطلاعات مورد نیاز برای رسیدگی بهتر به مسائلی مانند تراکم ترافیک و برنامه‌ریزی زیرساخت موثرتر را در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌دهند.
داده‌های جمع‌آوری‌شده از خودروهای متصل نیز نسل آینده‌ی وسایل نقلیه را بهبود می‌بخشد. برای اینکه این روندها به‌طور کارآمد و ایمن پیشرفت کنند، اکوسیستم باید به‌شکل جمعی به‌سمت اهداف کار کند و مایل باشد داده‌های ناشناس را بین بازیگران خود به اشتراک بگذارد.
»»» مطالب پیشنهادی خودروهای متصل چیست و چه کاربردی دارند؟ بررسی صفر تا 100
ویژگی‌های متمایزکننده‌ی مدل اکوسیستم خودروهای متصل چیست؟
علی‌رغم تنوع بسیار زیاد مدل‌های اکوسیستم خودروهای متصل، چندین ویژگی آن‌ها را از سایر مدل‌های حاکمیت متمایز می‌کند:
1. ماژولار بودن
برخلاف مدل‌های یکپارچه‌ی عمودی یا زنجیره‌های تأمین سلسله مراتبی در اکوسیستم‌های تجاری، اجزای پیشنهادی به‌طور مستقل طراحی می‌شوند و در عین حال به‌عنوان یک کل یکپارچه عمل می‌کنند. در بسیاری از موارد، مشتری می‌تواند از بین اجزا و یا ترکیب آن‌ها، یکی را انتخاب کند. برای درک بهتر، به برنامه‌های گوشی‌های هوشمند فکر کنید. برخی از آن‌ها از قبل نصب شده‌اند، اما بیشتر برنامه‌ها توسط کاربر انتخاب شده و از فروشگاه دانلود برنامه، دانلود می‌کند.
2. سفارشی‌سازی بودن
برخلاف مدل بازار باز، شرکت‌کنندگان در اکوسیستم، تمایل به سفارشی‌سازی دارند و می‌توانند با یکدیگر سازگار شوند. این بدان‌معناست که مشارکت در اکوسیستم، مستلزم برخی سرمایه‌گذاری‌های خاص اکوسیستم است. به‌عنوان مثال، توسعهدهندگان بازی‌های ویدئویی، باید بازی‌های خود را برای یک پلتفرم کنسول خاص برنامه‌ریزی کنند.
3. چندجانبه‌گرایی
برخلاف مدل‌های بازار باز، اکوسیستم‌ها از مجموعه‌ای از روابط تشکیل می‌شوند و تنها به مجموعه‌ای از تعاملات دوجانبه تجزیه نمی‌شوند. این یعنی یک قرارداد موفق بین A و B که یکی سازنده‌ی گوشی هوشمند است و دیگری توسعه‌دهنده‌ی اپلیکیشن‌ها، می‌تواند قرارداد بین شرکت A به‌عنوان سازنده‌ی گوشی هوشمند و شرکت C به‌عنوان یک شرکت مخابراتی را تضعیف کند. به‌عبارتی، هیچ ارتباط مستقلی وجود ندارد و همه‌ی روابط به یکدیگر گره خورده‌اند.
4. هماهنگی
برخلاف مدل‌های یکپارچه‌ی عمودی یا زنجیره‌های تأمین، اکوسیستم‌های کسب‌وکار به‌طور کامل به‌صورت سلسله مراتبی کنترل نمی‌شوند، اما مکانیزمی از هماهنگی بین اجزای آن‌ها وجود دارد. این هماهنگی‌ها از طریق استانداردها، قوانین یا فرآیندها ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، در پلتفرم‌های دیجیتال، دسترسی و تعامل عموماً توسط مجموعه‌ای از رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی یا APIها تنظیم می‌شود.
نمونه‌های زیادی از اکوسیستم‌های فیزیکی مانند وسایل نقلیه‌ی الکتریکی وجود دارند که در آن بازیکنان به‌طور مستقیم و نه از طریق یک پلتفرم، با هم تعامل دارند. بنابراین، مفهوم اکوسیستم‌های تجاری، عمومی‌تر از مفهوم پلتفرم‌های دیجیتال است، اگرچه بسیاری از موفق‌ترین اکوسیستم‌های زمان ما، بر روی چنین پلتفرم‌هایی ساخته شده‌اند. فناوری دیجیتال، سرعت، دسترسی، راحتی، کارایی و مقیاس‌پذیری بسیاری از اکوسیستم‌ها را افزایش می‌دهد، بنابراین عامل مهمی در رشد فعلی آن‌ها به‌حساب می‌آید.
»»» مطالب پیشنهادی کتاب خودروهای متصل، مقصد نهایی
فناوری‌های به‌کاررفته در اکوسیستم خودروهای متصل
خودروهای متصل، اکوسیستم جدیدی را در صنعت خودرو ایجاد کرده‌اند. این اکوسیستم، مجموعه‌ای از مشارکت‌های نوآورانه با شرکت‌های فناوری، سازندگان تجهیزات اصلی (OEMs) و سایر شرکت‌هایی که خارج از محدوده‌ی صنعت خودروسازی فعالیت می‌کنند را تشکیل می‌دهد. این همکاری‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر ایجاد محصولات و خدمات جدید برای برآوردن نیازهای سبک زندگی جدید مصرف‌کنندگان معاصر، متمرکز می‌شوند. طبق نظر تحلیل‌کنندگان صنعت، انتظار می‌رود تعداد خودروهای متصل و همچنین ابعاد اکوسیستم خودروهای متصل در بازار جهانی به‌طور چشم‌گیری افزایش یابد.
استفاده از روش‌های سنتی و راه‌های ارتباطی که در گذشته تنها گزینه‌ی مورد انتظار بود، دیگر پایان یافته است. اکوسیستم خودروهای متصل، اکوسیستمی جدید و مبتنی بر داده‌هایی است که با کمک فناوری‌هایی، تجربه‌ای بی‌نظیر را برای کاربران و بازیگران این حوزه به‌وجود آورده است. اکوسیستم، به‌سرعت در حال تکامل است تا نیازهای متغیر و پیچیده‌ی مصرف‌کننده‌ی معاصر را برآورده کند. هنگامی که در سال 2010 خودروهای متصل برای اولین بار وارد بازار شدند، بیشتر محصولات و خدمات بر روی مسائل مربوط به خودروهای سنتی تمرکز داشتند، مانند اعلان‌های تعمیر و نگهداری خودکار، سفارش قطعات برای وسایل نقلیه‌ی لوکس، ردیابی لحظه‌ای موقعیت خودرو. ارائه‌ی یکپارچگی بیشتر با فناوری‌های جدید، مانند تلفن‌های هوشمند، باعث پیشرفت‌های قابل توجهی در اکوسیستم خودروهای متصل شد.
از جمله مهم‌ترین فناوری‌هایی که در اکوسیستم خودروهای متصل از آن‌ها استفاده می‌شوند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- IoT
- Machine Learning
- Big Data
- 5G
- Blockchain
- Telematics
- Cloud
- artificial Intelligence (AI)
- SaaS
- Cellular Connectivity
- و…
تعداد کمی از فناوری‌ها به اندازه‌ی اتصالات سلولی در اکوسیستم خودروهای متصل گسترده هستند. این موضوع، در حال حاضر بر بسیاری از جنبه‌های زندگی تاثیر می‌گذارد. بر اساس گزارش Ericsson Mobility در نوامبر 2021، انتظار می‌رود تا سال 2027، تکنولوژی 5G حدود نیمی از اشتراک‌های تلفن همراه در سراسر جهان را به خود اختصاص دهد. همچنین جدیدترین تحقیقات اریکسون، افزایش تقریباً 300 برابری ترافیک داده‌های تلفن همراه را در دهه‌ی گذشته نشان داد. به بیان دیگر، اتصالات سلولی تمام دنیا را به هم متصل کرده و تشکیل یک اکوسیستم را حول اشتراک داده‌ها ممکن می‌سازد. در چنین حالتی، تاثیر اکوسیستم خودروهای متصل و نرم‌افزارهای تعریف شده‌ی آن، بسیار زیاد خواهد بود. با توسعه‌ی این اکوسیستم، سفری ایمن خواهیم داشت، رضایتمندی ما افزایش یافته و همچنین تأثیرات مخرب کمتری بر محیط‌زیست برجا خواهیم گذاشت.
با ذی‌نفعان اصلی اکوسیستم خودروهای متصل آشنا شوید
اکوسیستم خودروهای متصل، ذی‌نفعان متعددی دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- بازارهایی که تعداد زیادی از تولیدکننده‌ی محصولات، خدمات و مشتریان بالقوه را گرد هم می‌آورند.
- سیستم‌های فناوری اطلاعات که مؤلفه‌ها و برنامه‌های کاربردی را از چندین ارائه‌دهنده در یک پلتفرم مشترک، یکپارچه می‌کنند.
- ارائه‌دهندگانی که اجزای پخش‌کننده‌های مختلف را ادغام می‌کنند، مانند وسایل نقلیه‌ی خودران و راه‌حل‌های اینترنت اشیاء.
- گروه‌هایی که خدمات ارائه‌دهندگان مختلف را ادغام می‌کنند.
بازیگران اصلی اکوسیستم خودروهای متصل کدام‌اند؟
ظهور ماشین متصل، کاربران و بسیاری از شرکت‌ها را با دنیایی از فرصت‌های جدید روبهرو کرده است. فناوری‌های به‌کار رفته در خودروهای متصل، امکان جمع‌آوری داده‌های کاربردی را از خودروها و سایر اشیاء ممکن ساخته است. این داده‌ها می‌توانند برای پیش‌بینی نیازهای تعمیر و نگهداری، شناسایی خدماتی که می‌توانند بهبود یابند و در نهایت به خودرو اجازه می‌دهند تا کاملاً مستقل عمل کند، استفاده شوند.
اکوسیستم خودروهای متصل بسیار گسترده بوده و از بازیگران بسیار متنوعی تشکیل شده که همکاری‌های موثر و توسعه‌ی فناوری و نوآوری را پیش می‌برند. از جمله بازیگران این اکوسیستم می‌توان به تولیدکنندگان خودرو، شرکت‌های بیمه، ارائه‌دهندگان نرم‌افزار و… اشاره کرد که در ادامه‌ی این متن، آن‌ها را بیشتر بررسی خواهیم کرد. OEMهای خودرو مطمئناً به‌تنهایی نیز قادر به توسعه‌ی قابلیت‌های جدید هستند، اما با به اشتراک گذاشتن داده‌ها و منابع خودرو با اکوسیستم بزرگتر، سرعت پیشرفت به‌طور تصاعدی افزایش پیدا خواهد کرد که اتفاقا این موضوع به نفع همه خواهد بود. در اکوسیستم خودروهای متصل یک بازی برد-برد در جریان است. بازیگران این اکوسیستم می‌توانند مدل های کسب‌وکار جدید و جریان‌های درآمدی چشم‌گیری را ایجاد کنند و از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان نیز محصولات بهتر و ایمن‌تر را تجربه کنند.
باتوجه به این موضوع که Mobility به‌سرعت در حال تغییر است و اکوسیستم خودروهای متصل اصلی‌ترین نیروی محرکه‌ی این تحولات است. آینده‌ی Mobility همه چیز را در مورد رانندگی خودران، وسایل نقلیه‌ی الکتریکی، اشتراک‌گذاری داده‌ها را در خودروهای متصل تحت تاثیر قرار می‌دهد. بزرگترین تاثیر این تغییر، بدون شک بر روی OEMهای خودرو و تامین کنندگان آن‌هاست. با این حال، اکوسیستم خودروهای متصل یک اکوسیستم پویا است که شامل OEMها و شرکت‌های مختلفی از مخابرات، ارائه دهندگان نرم‌افزار و پلتفرم، تامین کنندگان تجهیزات و مصرف کنندگان است. اکوسیستم خودروهای متصل بسیار سریع در حال تکامل است و بسیاری از بازیگران کلیدی دیگر، به‌غیر از شرکت‌های مخابراتی در تلاش هستند تا در زنجیره‌ی ارزش خودروهای متصل، نقشی را ایفا کنند و با گذر زمان، جایگاه خود را در این فضا محکم‌تر کنند.
برخی از بازیگران کلیدی در اکوسیستم خودروهای متصل به شرح زیر است:
- اپراتورهای مخابراتی
- تامین‌کنندگان (Vendors) فناوری مانند نوکیا و اریکسون
- ارائه‌دهندگان فناوری ابری مانند گوگل، آمازون و مایکروسافت
- سازندگان تجهیزات اصلی (OEMs) و خودروسازان
- یکپارچه‌سازهای سیستم (SIs) مانند IBM و Accenture
- بازیگران (Over-the-top (OTTs مانند گوگل و اپل
- ارائه‌دهندگان پلتفرم و نرم‌افزارها مانند Airbiquity
- سایر تامین‌کنندگان مانند OnStar و Continental
در ادامه، تعدادی از بازیگران اصلی اکوسیستم خودروهای متصل را بیشتر بررسی می‌کنیم.
1. نقش اپراتور شبکه
مایکروسافت یکی از بزرگترین اپراتورهای شبکه در مقیاس وب (webscale) است. این شرکت در بخش‌های مختلف فناوری، مانند مراکز داده سرمایه‌گذاری کرده است. طی سال‌های اخیر، مایکروسافت توانسته با شرکت‌های بسیاری، همچون فولکس واگن برای توسعه‌ی بیشتر اکوسیستم خودروهای متصل همکاری موثری را ایجاد کند. با این حال، انواع دیگری از اپراتورها در طول زمان رشد کرده و تاثیرگذاری خود را در شکل‌دهی استراتژی شرکت‌های بزرگ، مانند فولکس‌واگن افزایش داده‌اند. جدا از ایجاد اتصال و ارتباط، نقش اپراتور شبکه در اکوسیستم خودروهای متصل بسیار پررنگ شده و توانسته خدمات مختلفی را مانند خدمات ابری، نرم‌افزاری و راه‌حل‌های سخت‌افزاری برای تکمیل قابلیت‌های داخلی خودروی متصل به OEMها ارائه دهد.
2. نقش OEMها و تولیدکنندگان خودرو
نقش تولیدکنندگان خودرو در اکوسیستم خودروهای متصل انکارناپذیر است. OEMها در حال توسعه‌ی استراتژی‌های مختلفی برای گسترش بیشتر خودروهای متصل هستند. برخی از OEMها روی اکوسیستم خود کار می‌کنند، در حالی که برخی دیگر در حال توسعه‌ی مشارکت خود با فروشندگان تخصصی هستند. اکوسیستم گسترش‌یافته‌ی خودروی متصل، نقش مهمی را در تامین تقاضای مصرف‌کنندگان امروز و آینده ایفا می‌کند. خودروسازان با شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنت اشیاء، بازنویسان نرم‌افزارهای ردیابی و مدیریت ناوگان و همچنین اپراتورها همکاری کرده و یک فرآیند یا به‌عبارت بهتر، یک حلقه‌ی بدون توقف را ایجاد می‌کنند. در این فرآیند بدون توقف، خودروسازها درست در ابتدای مسیر ایستاده‌ند.
3. نقش ارائه‌دهندگان نرم‌افزار
ماژول‌های نرم‌افزاری در اکوسیستم خودروهای متصل، به‌خودی خود چشم‌گیر هستند و راه را برای بسیاری از پیشرفت‌های خودرو هموار کرده است. در عصر جدید، بسیاری از ویژگی‌های خودرو به‌طور فزاینده‌ای بر یکپارچه‌سازی سیستم‌های مختلف تاکید کرده و بر اهمیت نقش ارائه‌دهندگان نرم‌افزار در اکوسیستم خودروهای متصل افزوده‌اند. اکنون شرکت‌ها این حقیقت را دریافته‌اند که خود به تنهایی نمی‌توانند همه چیز را پیش ببرند و نیازمند شریک‌های تجاری برای توسعه‌ی هرچه بیشتر این نرم‌افزارها هستند.
4. نقش رانندگان
سرعت توسعه‌ی اکوسیستم خودروهای متصل، بیشتر از هر زمان دیگری افزایش یافته است. این اکوسیستم در حال به‌وجود آوردن مجموعه‌ای از شراکت‌های نوآورانه با شرکت‌های فناوری، تولیدکنندگان تجهیزات اصلی (OEM) و سایر شرکت‌هایی است که خارج از محدوده‌ی خودروسازی سنتی فعالیت می‌کنند. این همکاری‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر ایجاد محصولات و خدمات جدید برای برآوردن نیازهای سبک زندگی نوین رانندگان و صاحبان خودروی امروزی، تمرکز دارند. نقش رانندگان در اکوسیستم خودروهای متصل آنجا اهمیت پیدا می‌کند که اگر آن‌ها این محصول را نپذیرند، اکوسیستم عملا با شکست روبهرو خواهد شد.
از آنجایی که این رانندگان هستند که خودروها را می‌رانند، اولین گروهی از افراد که باید با تغییرات خو بگیرد، رانندگان هستند؛ پس در قدم ابتدایی باید چالش‌های آن‌ها را شناسایی کرد و در گام‌های بعدی به این چالش‌ها پاسخ داد. تنها با همین روش می‌توان به رانندگان اطمینان دهیم که نه‌تنها نقش مهمی در این اکوسیستم برعهده دارند، بلکه به دغدغه‌های آن‌ها نیز به‌موقع و به بهترین نحو پاسخ داده می‌شود.
»»» مطالب پیشنهادی نقش رانندگان در اکوسیستم خودروهای متصل چیست؟
دلایل موفقیت اکوسیستم خودروهای متصل
از جمله دلایل موفقیت اکوسیستم خودروهای متصل، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در مرحله‌ی راه‌اندازی اکوسیستم، این مدل می‌تواند به سرعت برای قابلیت‌هایی که نسبتا گران قیمت یا زمان‌بر هستند هم مورد استفاده قرار گیرد.
- پس از راه‌اندازی، اکوسیستم‌ها می‌توانند بسیار سریع‌تر از یک کسب‌وکار منفرد ساختاربندی شوند، زیرا ساختار ماژولار آن‌ها اضافه کردن شرکا را آسان می‌کند.
- اکوسیستم‌ها بسیار انعطاف‌پذیر هستند. ماژولار بودن آن‌ها هم تنوع و هم ظرفیت بالا را برای تکامل، امکان‌پذیر می‌کند. با توجه به همه‌ی این مزایا، تعجبی ندارد که چرا استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های تاسیس شده، عجله دارند تا پلتفرم‌ها و اکوسیستم‌های خود را بسازند.
با توجه به نظرسنجی که McKinsey در سال 2020 درباره‌ی اکوسیستم خودروهای متصل، رانندگی خودکار، اتصال، برق‌رسانی و Shared mobility انجام داد، مصرف‌کنندگان ایجاد اتصال بین خودروهای مختلف با یکدیگر و اشیای پیرامون را بسیار ارزشمند می‌دانند. این نظرسنجی نشان می‌دهد که %37 از پاسخ‌دهندگان برای دستیابی به پیشرفت‌هایی در این زمینه، حتی حاضر بودند برند خودروهای خود را تغییر دهند. در برخی کشورها مانند چین، این آمار به %56 هم می‌رسید! به‌طور مشابه، 39 درصد از مصرف‌کنندگان علاقه‌مند به استفاده از ویژگی‌های دیجیتالی مازاد پس از خرید یک وسیله‌ی نقلیه و همچنین %47 نیز مشتاق استفاده از محصولات OEMها بودند. با توجه به اهمیت روزافزون اتصال و به‌اشتراک‌گذاری داده‌ها، OEMهایی که نتوانند خود را متناسب با نیازهای جدید تغییر دهند، مشتریان خود را از دست خواهند داد.
برخی از ذی‌نفعان، قبلاً اهمیت داده‌ها را متوجه شده‌اند و اقدامات خود را شروع کرده‌اند. به‌عنوان مثال، برخی از بیمه‌گران نرخ‌های بیمه را بر اساس شیوه‌های رانندگی کاربران خود تنظیم کرده‌اند و برخی شهرها نیز از داده‌های حسی برای شناسایی موانع شهری استفاده می‌کنند. تعداد کمی از آژانس‌های تبلیغاتی نیز با داده‌های جدید جمع‌آوری شده، دامنه‌ی تبلیغات خود را از طریق گجت‌های لمسی مختلف در سطح شهر افزایش داده‌اند. برای چنین اقداماتی، همه‌ی بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل نیاز دارند تا درک و بینش عمیقی را نسبت به داده‌های به اشتراک گذاشته شده، به‌دست آورند.
بسیاری از بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل، به‌ویژه OEMها برای ایجاد اتصالات و توسعه‌ی نرم‌افزارهای مرتبط، با مشکل مواجه شده‌اند. این مسئله، به‌دلیل تعامل کم با مشتریان، عدم بررسی بازخوردهای آنان و همچنین تاخیر در اجرای به‌موقع فرآیندهای اصلاحی اتفاق می‌افتد. در این حالت، تعداد بسیار کمی از بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل می‌توانند به‌طور واقعی از داده‌های خودروها استفاده و کسب درآمد کنند. شرکت‌هایی که در این حوزه توانسته‌اند با موفقیت، خود را نسبت به سایر بازیگران متمایز کنند، بر سه فعالیت مهم تمرکز می‌کنند:
- فراهم کردن دسترسی End-to-End به 1 تا 2 ترابایت داده‌ی خام در هر خودرو برای بهبود مستمر محصول و خدمات.
- تمرکز بر کسب درآمد در طول چرخه‌ی عمر وسیله‌ی نقلیه با کمک پرداخت‌های دائمی از طریق اشتراک‌های ماهانه، مانند اشتراک‌های خدمات اتصال با کیفیت بالا و خدمات بی‌سیم (Over-the-Air (OTA.
- ارائه‌ی خدمات از مرحله‌ی ایده تا یکپارچه‌سازی آن با وسیله‌ی نقلیه تا 6 هفته با استفاده از تیم‌های اختصاصی End-to-End راهبردی که به برخی از بازیکنان، به ویژه OEMهای جدید متخصص در وسایل نقلیه‌ی الکتریکی (EVs) کمک کرده است تا به ارزش های بی‌سابقه‌ای دست یابند، حتی اگر فروش آن‌ها کسری از فروش همتایان بزرگتر خود باشد.
3 عامل عدم موفقیت بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل در کسب درآمد از داده‌ها
اکثر شرکت‌ها توانایی بسیار کمی در استفاده‌ی درست از اکوسیستم خودروهای متصل و کسب درآمد از داده‌ها دارند. در حال حاضر تعداد کمی از مشتریان، خدمات متصل به OEM را خریداری می‌کنند. علاوه بر این، OEMها و بازارهای این حوزه معمولاً تعداد کمی از مشتریان B2B را که مایل به خرید داده هستند را پیدا می‌کنند که این موضوع باعث کاهش درآمد و سود آن‌ها می‌شود. بنابراین، درآمدزایی از داده‌های خودرو کندتر از آنچه در گزارش سال 2016 McKinsey پیش‌بینی شده، رشد کرده است. در ادامه، 3 دلیل اصلی عدم موفقیت بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل در کسب درآمد از داده‌ها را بررسی می‌کنیم.
1. عدم ایجاد علاقه در مشتریان و متمایز کردن خدمات خود
در حال حاضر کاربران به بسیاری از خدمات خودروهای متصل از طریق تلفن‌های هوشمند خود دسترسی دارند. اغلب این پلتفرم‌ها و استفاده از خدمات، شامل فرآیندهای نصب و راه‌اندازی پیچیده هستند. در حال حاضر، این مسائل همراه با ارائه‌ی ضعیف خدمات و مسائل ارتباطی، به‌شدت فرآیند جذب مشتریان را با چالش مواجه کرده است. در حوزه‌ی B2B، بسیاری از مشتریان از مزایای بالقوه‌ی داده‌های خودرو نیز بی‌اطلاع بوده و تعداد بسیار کمی، واقعا از آن‌ها استفاده می‌کنند.
2. عدم انتخاب مدل سازمانی با توجه به نیازهای عصر دیجیتال
شرکت‌ها باید سازمان‌ها و فرآیندهای خود را تغییر داده تا بتوانند امکان درآمدزایی موثر از داده‌ها را در کل چرخه‌ی عمر خودرو فراهم کنند. با این حال، تا به امروز تعداد کمی از بازیگران، واحدهای اختصاصی برای درآمدزایی با کمک داده‌ها را ایجاد کرده‌اند. بسیاری از بازیگران اکوسیستم خودروهای متصل، هنوز موفق نشده‌اند تا ارتباطات موثری را بین واحدهای تحقیق‌و‌توسعه، بازاریابی و فروش ایجاد کنند. همچنین بسیاری از شرکت‌ها، به‌جای درآمدزایی مستمر از طریق ارائه‌ی خدمات و بهبود آن‌ها در طول چرخه‌ی عمر محصول، تنها بر روی کسب درآمد در نقطه‌ی فروش تمرکز می‌کنند.
3. عدم ایجاد اکوسیستم مقیاس‌پذیر
خودروسازان در اکوسیستم خودروهای متصل، برای پرداخت‌های شارژ خودکار، نظارت بر وسایل نقلیه، خدمات از راه دور، تبلیغات هدفمند و… باید با زیرساخت‌ها، خدمات و ارائه‌دهندگان داده‌های موجود همکاری کنند تا با سرعت به مقیاس مورد نظر دست یافته و مزایا و خدمات خود را ارائه دهند. در عوض، اغلب آن‌ها در انزوا کار می‌کنند و راه‌حل‌های جزیره‌ای با مقیاس کوچک را بین یک OEM و یک بازیگر دیگر (مثلاً یک پمپ بنزین) توسعه می‌دهند. با نداشتن شرکای قابل اعتماد، زمان کمی برای تمرکز بر شایستگی‌ها و مزایای متمایزکننده دارند. شرکت‌های OEM نیز نسبت به همتایان خود در سایر بخش‌ها، توانایی کمتری برای ایجاد مشارکت در حوزه‌ی B2B دارند. این موضوع باعث می‌شود تا خدمات‌رسانی به تعداد زیادی از مشتریان بالقوه و به‌دست آوردن ارزش کامل را دشوار کند.
»»» مطالب پیشنهادی بهترین استفاده از داده‌ها در اکوسیستم خودروهای متصل
بررسی جایگاه اکوسیستم خودروهای متصل در جامعه‌ی امروزی
اکوسیستم خودروهای متصل قرار است جامعه را به طرق مختلف تغییر دهد. بهبود تجربه‌ی سفر، افزایش ایمنی و ارتقای پایداری. این یک برد برای همه است. همچنین این وظیفه‌ی بازیکنان درون اکوسیستم است که دانش خود را برای منافع بیشتر به‌اشتراک بگذارند. سازمان‌های آینده‌نگر متوجه این موضوع شده‌اند و جهان شاهد شکل‌گیری همکاری‌های گروهی مانند کنسرسیوم محاسباتی خودرو (AECC) است که توسط بازیگران پیشرو اکوسیستم مانند تویوتا، اینتل، NTT و اریکسون، تأسیس شده است. (CCI) بخشی از پلتفرم اقدامات اقلیمی مجمع جهانی اقتصاد است که بر روی ایجاد کل چرخه‌ی عمر خودرو، از تولید تا عملیات، بدون آلایندگی تمرکز دارد. ابتکارات ترویج شده توسط نهادهایی مانند AECC و CCI تضمین می‌کند که فناوری‌های جدید و سودمند، سریع‌تر به بازار عرضه می‌شوند.
در نهایت، اکوسیستم خودروهای متصل بخش جدایی ناپذیر از آینده است
اکوسیستم خودروهای متصل، متشکل از بازیگران متعددی از جمله خودروسازان، اپراتورها، ارائه‌دهندگان خدمات بیمه و… بوده و با سرویس‌های بی‌شماری که در اختیار کاربران قرار می‌دهد، سفر را ایمن‌تر و پایدارتر می‌کند، ازدحام را کاهش می‌دهد و حملونقل را نیز بهبود می‌بخشد. برنامه‌ریزی زیرساختی آگاهانه‌تر، سفر را آسان‌تر و استرس کمتری ایجاد خواهد کرد. اتصال سلولی، این تغییر را امکان‌پذیر می‌کند و اکوسیستم، با به‌اشتراک گذاشتن داده‌ها و دانش خودروهای متصل که مستقیماً به‌نفع جامعه است، آن را تسهیل می‌کند.
اکوسیستم خودروهای متصل، بخش جدایی‌ناپذیر از جامعه‌ی آینده خواهد بود. جایی که شما دیگر هیچ خودرویی را نمی‌بینید که به اینترنت متصل نبوده و داده‌های خود را به‌اشتراک نگذارد. کلیه‌ی خدمات جامعه، با اشتراک داده‌ها به شما داده می‌شود و برای استفاده از این خدمات باید با این اشتراک‌گذاری موافقت کنید. هرچند که هنوز بر سر اینکه چه داده‌ای با چه کسی به‌اشتراک گذاشته شود، یا اینکه چه کسی مالک داده‌ها باشد، جای بسی توضیحات است. اما آنچه که مسلم است این است که نمی‌توان از این روند فرار کرد و صورت مسئله را به‌طور کلی پاک کرد.
منابع: